Ciąża i Poród

Połóg

Przez 9 miesięcy Twoje ciało zmieniało się, aby przystosować się do ciąży i porodu. Teraz, gdy już urodziłaś dziecko, w Twoim ciele także zachodzą dynamiczne zmiany - organizm powraca do formy sprzed ciąży i jednocześnie adaptuje się do nowej sytuacji i funkcji, związanych z opieką nad dzieckiem. Połóg trwa 6 tygodni. W tym czasie powinnaś być pod ochroną i opieką bliskich Ci osób. Powracanie „do normy” łączy się z różnymi dolegliwościami, które, choć normalne, mogą przysparzać Ci trochę kłopotów. Możesz czuć się również zaskoczona intensywnością przeżywanych w tym okresie emocji.

Bóle i skurcze w dole brzucha
Rozciągnięta macica, która przed porodem ważyła ok. 1,5 kg, w ciągu 6 tygodni zmniejsza swój ciężar do 50 gramów. Ból, który czujesz, świadczy o zwijaniu się (inwolucji) macicy i jest objawem pozytywnym, choć nieprzyjemnym. Najsilniejszy jest w pierwszych dniach po porodzie, w szczególności podczas karmienia piersią, ponieważ oksytocyna, która odpowiedzialna jest za wypływ mleka z piersi, wywołuje również skurcze macicy.
Nasza rada: Jeżeli ból jest dokuczliwy, możesz używać łagodnych środków przeciwbólowych (np. paracetamol) 2-3 razy dziennie.

Odchody połogowe
Macica oczyszcza się, dlatego zaobserwujesz wydzielinę z dróg rodnych. Początkowo jest ona krwista (3 - 7 dni), mogą zdarzać się również skrzepy. Następnie staje się różowawa, potem brązowa. Po kilkunastu dniach zmienia się na śluzową, aby w 5.- 6. tygodniu po porodzie zaniknąć. Karmienie naturalne i aktywność ruchowa przyspieszają proces oczyszczania macicy.
Nasza rada: Używaj bawełnianych podpasek i zmieniaj je jak najczęściej. Nie stosuj tamponów!

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:po 2-3 dniach dość ustabilizowanego krwawienia staje się ono znacznie intensywniejsze i nie ustaje po kilku minutach;
wydalane są większe kawałki tkanek;
odchody mają nieprzyjemny, gnilny zapach i zmieniają kolor na malinowy;
pojawia się gorączka albo uczucie „rozbicia”;
proces wydalania odchodów nagle zatrzymał się (odchody nie pojawiły się np. przez 12 godzin).

Rana po nacięciu krocza
W miejscu nacięcia możesz czuć ból, drętwienie, ciągnięcie. Nacięcie lub pęknięcie powinno zagoić się po 10 dniach, jeśli nie było zbyt duże. Najważniejsza jest higiena: myj ręce przed i po zmianie podpasek, podmywaj się letnią wodą po każdym pójściu do toalety i osuszaj jednorazowymi chusteczkami lub suszarką do włosów (nastawioną na letni strumień powietrza), zapewnij dostęp powietrza do rany.

Nasza rada:
W pierwszych dniach po porodzie zmień sposób wstawania - najpierw klęknij na łóżku w pozycji podpartej, zestaw nogi z łóżka i dopiero później wyprostuj się;
unikaj zbyt długiego stania i siedzenia;
gdy krocze jest spuchnięte, stosuj zimne okłady, np. zmrożoną plastikową butelkę z wodą, owiniętą w pieluszkę;
siadaj na gumowym kółku do pływania lub specjalnej poduszce z dziurką;
jeśli ból jest dokuczliwy, zastosuj łagodne środki przeciwbólowe.

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:

pojawi się tępy, narastający, pulsujący ból w jedynym miejscu - może to być oznaką tworzenia się krwiaka;
któryś ze szwów bardzo ciągnie - lekarz może go zdjąć albo zmienić.

Trudności w oddawaniu stolca
Przez pierwsze 3 doby po porodzie możesz nie odczuwać potrzeby wypróżnienia się - często porody fizjologiczne rozpoczynają się biegunką. Możesz mieć obawy o wytrzymałość szwów, to zrozumiałe, ale bardzo rzadko się zdarza, aby w tej sytuacji szwy „puściły”.

Nasza rada:
Podczas oddawania stolca podtrzymuj krocze podpaską;
staraj się być aktywna, jedz produkty bogate w błonnik (chleb pełnoziarnisty, otręby, płatki śniadaniowe itp.).

Trudności w oddawaniu moczu
Trudności w oddawaniu moczu spowodowane są naciągnięciem mięśni, przez które przechodziła główka dziecka, a także otarciami okolic cewki moczowej.

Nasza rada:
Puść wodę z kranu w czasie próby oddania moczu;
jeśli krocze szczypie, polewaj je w czasie oddawania moczu wodą z dzbanka, lub spróbuj oddać mocz pod prysznicem.

Mimowolne popuszczanie moczu
Tzw. wysiłkowe nietrzymanie moczu zdarza się wielu kobietom po porodzie. Spowodowane jest zmianą stosunków anatomicznych w miednicy i przeciążeniem przepony moczopłciowej (mięśni Kegla) w trakcie ciąży. Mięśnie te dodatkowo naciągają się w trakcie porodu. Trzeba czasu, zanim powrócą do stanu poprzedniej elastyczności. Przeważnie dolegliwości te występują przez 2-3 miesiące po porodzie.

Nasza rada:
Ćwicz mięśnie Kegla! Zacznij już w 1. dobie po porodzie - zaciskaj mięśnie krocza tak, jakbyś chciała przerwać strumień moczu i wytrzymaj to przez kilka-kilkanaście sekund. Ćwicz w seriach, kilka razy w ciągu dnia.

Hemoroidy (żylaki odbytu)
Hemoroidy mogą się pojawić już w ciąży, na skutek fizjologicznego zastoju krwi w okolicach odbytu i w miednicy mniejszej, i z powodu częstych zaparć. Przyczyną hemoroidów może być również intensywne parcie w czasie porodu.
Nasza rada:
Ćwicz mięśnie Kegla; możesz stosować maści i kremy łagodzące (w aptece bez recepty).

Zmęczenie
To reakcja na trud porodu, emocje związane z pojawieniem się dziecka i Twoją gotowość do odpowiadania na wszystkie jego potrzeby.

Nasza rada:

Wypoczynek jest sprawą najważniejszą - korzystaj z każdej okazji, aby uciąć sobie drzemkę;
śpij wtedy, kiedy śpi Twoje dziecko, a prace domowe zostaw na później lub przekaż je innym domownikom;
ogranicz liczbę gości, szczególnie w pierwszych tygodniach.

Fałdy na brzuchu
Po porodzie brzuch będzie wypukły a skóra na nim pofałdowana. Powrót do figury sprzed ciąży zajmie Ci trochę czasu - nawet pół roku. Karmienie piersią i łagodne ćwiczenia fizyczne przyspieszą ten proces.
Nasza rada:
W okresie połogu nie rozpoczynaj diety odchudzającej ani nie noś pasów wyszczuplających.

Połóg po cięciu cesarskim
Po porodzie operacyjnym uszkodzone są dodatkowo powłoki brzuszne, ale w macicy dzieje się to samo, co po fizjologicznym porodzie. Nie zdziw się więc, że odczuwasz ból i pojawiło się krwawienie.

Rana na brzuchu
Opatrunek powinien być na ranie jak najkrócej, ponieważ powietrze sprzyja gojeniu. Pojawienie się wycieku z rany (osocze i trochę krwi), jest normalnym objawem, zwłaszcza w pierwszych dniach.

Nasza rada:
Świeżej rany nie należy zbytnio moczyć. Zabezpiecz szwy na czas brania prysznica, a później dokładnie to miejsce wysusz;
zapytaj położną lub lekarza jakie preparaty możesz zastosować na przyspieszenie gojenia.

Zgłoś się do położnej lub lekarza, jeśli:
Czujesz większy ból w jednym miejscu rany, i w tym miejscu robi się wybrzuszenie lub pojawia się siniak.

Bolesność i obrzęk piersi
Pojawiają się zwykle w 3. i 4. dobie po porodzie, w związku z tzw. „nawałem mlecznym”. W ciągu kilku dni obrzmienie minie, a piersi zaczną produkować tyle mleka, ile potrzebuje dziecko.

Nasza rada:
Przystawiaj dziecko jak najczęściej do piersi;
na obrzmiałą pierś przyłóż chłodny, lekko zgnieciony liść białej kapusty lub chłodny ręcznik;
pij 2 szklanki dziennie naparu z szałwii, która hamuje laktację i działa przeciwzapalnie.

Popękana brodawka
Zdarza się, gdy dziecko niewłaściwie chwyta pierś (powinno łapać brodawkę razem z otoczką, a usta mieć wywinięte jak u ryby).

Nasza rada:
Sprawdź, czy prawidłowo przystawiasz dziecko do piersi;
karmienie zaczynaj od zdrowej piersi;
po każdym karmieniu rozsmaruj kilka kropli mleka na brodawce i otoczce i zostaw do wyschnięcia;
wietrz piersi, nie noś wkładek do stanika;
nie myj piersi przed i po karmieniu, a do codziennej toalety zamiast wody z mydłem używaj naparu z nagietka.

Twardy guzek
Zazwyczaj jest objawem zastoju pokarmu, do którego dochodzi, gdy z któregoś fragmentu piersi mleko nie może odpływać, np. z uciśnięcia piersi stanikiem lub podczas snu, kopnięcia przez dziecko. Przypilnuj, aby dziecko jadło przede wszystkim z tej piersi i zmieniaj często pozycję do karmienia.

Ból w piersi
Jeżeli bolesność (bez dotykania) jest silna, towarzyszy jej zaczerwienienie, łamanie w kościach jak przy grypie i wysoka temperatura, oznacza to zapalenie sutka, najczęściej konsekwencję niewyleczonego zastoju pokarmu.

Nasza rada:
Jak najczęściej przystawiaj dziecko do piersi. Jeśli wydaje Ci się, że mleko z trudem wypływa, przed karmieniem zrób ciepły okład;
w czasie karmienia możesz wykonać bardzo delikatny masaż, który pomaga w rozluźnieniu kanalików;
po karmieniu obłóż piersi chłodnym, lekko zgniecionym liściem białej kapusty (ma działanie przeciwzapalne i ściągające);
czasami konieczne jest podanie antybiotyku.

„Baby blues”
Po porodzie możesz znaleźć się na prawdziwej „emocjonalnej huśtawce”. Możesz doświadczyć przypływu bardzo sprzecznych i zmiennych uczuć - radości i euforii, poczucia niepewności, zagubienia, wątpliwości, co do własnych kompetencji, smutku, lęku, zmęczenia, poczucia utraty kontroli nad sytuacją. Często płaczesz, martwisz się czy będziesz dobrą matką, masz poczucie, że nie radzisz sobie z dzidziusiem. Nie niepokój się - ok. 85% kobiet przeżywa w taki sposób pierwsze dni po porodzie, przede wszystkim z powodu gwałtownych zmian hormonalnych.

Nasza rada:
najważniejsze w tym czasie jest wsparcie osób bliskich;
jeśli powyższe trudności nie ustąpią po paru dniach, a nawet się nasilą, zwróć się o pomoc do psychologa.

W wielu problemach połogowych może ci pomóc położna środowiskowa. Nawiąż kontakt z nią już w czasie ciąży, zadzwoń do przychodni i umów się na konsultację.